ماهواره چمران یکی از دستاوردهای مهم صنعت فضایی ایران است که با هدف انجام تحقیقات مختلف در حوزه‌های فضایی پرتاب شده است. این ماهواره با بهره‌گیری از فناوری‌های داخلی و توان متخصصان ایرانی ساخته شده و گامی مهم در جهت توسعه فناوری فضایی کشور محسوب می‌شود.
این ماهواره تحقیقاتی 60 کیلوگرمی که نخستین پرتاب دولت چهاردهم محسوب می‌شود، در تاریخ 24 شهریور 1403 با موفقیت توسط ماهواره‌بر قائم 100 به فضا پرتاب شد و در مدار پایین زمین (LEO) با ارتفاع تقریبی 550 کیلومتر قرار گرفت.
ماهواره چمران که اکنون در مدار لئو تثبیت شده است، در اختیار تیم کنترل زمین وزارت دفاع قرار گرفته و در مسیر خود حرکت می کند.
چهار هدف اصلی که برای ماهواره چمران تعریف شده شامل توسعه فناوری فضایی(کسب تجربه در طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره) انجام تحقیقات علمی(جمع‌آوری داده‌های مختلف در حوزه‌های مختلف مانند سنجش از دور، مخابرات و ناوبری) تست تجهیزات فضایی(ارزیابی عملکرد تجهیزات و فناوری‌های جدید در محیط فضا) و ارتقای دانش فنی(تربیت نیروی انسانی متخصص در حوزه فضایی) هستند.
همچنین قرار است که ماهواره چمران پیش‌قراول ماموریت‌های فضایی آینده ایران ازجمله امکان اصلاح مدار، انتقال مدار ماهواره‌های عملیاتی، توسعه منظومه‌های ماهواره‌ای و اتصال سامانه‌های فضایی ایران در مدار باشد.
ویژگی‌های برجسته ماهواره چمران
پرتاب موفقیت‌آمیز این ماهواره 3 ویژگی اصلی داشت:
1. اتحاد همه‌جانبه برای ساخت و پرتاب ماهواره: کارفرمای این پروژه سازمان فضایی ایران متعلق به دولت است، ماهواره‌بر استفاده شده متعلق به سپاه پاسداران و ساخت ماهواره توسط شرکت صاایران که متعلق به وزارت دفاع، انجام شده است. از طرفی پژوهشگاه فضایی ناظر فنی پروژه و شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان در ساخت زیرسیستم‌های ماهواره و ماهواره‌بر حضور داشتند.
این نشان می‌دهد که تمام ارکان اصلی لشکری، کشوری و دولتی در دستیابی به این موفقیت نقش داشتند و این همدلی بیانگر این است که اگر تمام قوای فضایی تجمیع شود، به موفقیت‌هایی به مراتب بیشتر و بزرگتر دست پیدا خواهیم کرد.
2. ساخت داخلی: تمام مراحل طراحی، ساخت و یکپارچه‌سازی ماهواره در داخل کشور انجام شده است. این درحالی است که به گفته معاون وزیر دفاع، اگر ماهواره چمران را به کشورهای دیگر سفارش می‌دادیم هزینه‌اش کمتر از 6 میلیون دلار نمی‌شد اما خودمان با کمترین هزینه این ماهواره‌ها را عملیاتی کردیم.
3. قابلیت اصلاح مدار: این قابلیت مهم برای نخستین بار در ماهواره چمران یک صورت پذیرفت و امروز بعد از پرتاب در مدار ثبات شده و 4 بار رصد موفق داشته است. قابلیت اصلاح مدار ماهواره به توانایی یک ماهواره در تغییر مشخصات مداری خود مانند ارتفاع، انحراف و زاویه مداری گفته می‌شود. این قابلیت با استفاده از موتورهای کوچک پیشران که روی ماهواره نصب شده‌اند، امکان‌پذیر می‌شود.
این قابلیت به دلایل تمدید عمر ماموریت، دقت بخشیدن به ماموریت و اجتناب از برخورد بسیار مهم است.
بازتاب گسترده رسانه‌های خارجی از پرتاب ماهواره تحقیقاتی «چمران۱»
پرتاب ماهواره تحقیقاتی «چمران۱» توسط ایران، در بسیاری از رسانه‌های خارجی منعکس و بازتاب‌های گسترده‌ای داشت که به برخی از آنها اشاره می‌شود.
بلومبرگ نوشت: شبکه تلویزیونی دولتی جمهوری اسلامی ایران گزارش داد که این کشور روز شنبه یک ماهواره تحقیقاتی ساخت داخل را به فضا پرتاب کرده است.
رویترز نوشت: ایران دومین ماهواره را در سال جاری میلادی به مدار زمین فرستاد. در ماه ژانویه، رسانه‌های ایران گزارش دادند ماهواره «ثریا» به مدار ۷۵۰ کیلومتری پرتاب شد.
اکونومیک تایمز نوشت: ایران با موفقیت یک ماهواره را به فضا فرستاده است. ایران ماهواره تحقیقاتی چمران ۱ را با استفاده از موشک ساخته‌شده توسط سپاه پاسداران با موفقیت به مدار زمین فرستاد. گزارش‌ها حاکی از آن است که ایستگاه‌های زمینی، سیگنال‌هایی را از ماهواره دریافت کرده‌اند.
ای‌بی‌سی نیوز نوشت: ایران می‌گوید که با موفقیت یک ماهواره را به فضا فرستاده است. این کشور گفت یک ماهواره تحقیقاتی را با موشک ساخته‌شده توسط سپاه پاسداران به مدار زمین پرتاب کرده است.
اورشلیم پست نوشت: رسانه‌های دولتی ایران گزارش دادند این کشور ماهواره تحقیقاتی چمران-۱ خود را روز شنبه به مدار زمین فرستاده که دومین پرتاب موفق ماهواره برای آن در سال جاری است.
عرب نیوز نوشت: ایران با موفقیت یک ماهواره را به فضا پرتاب کرد. خبرگزاری‌های دولتی گزارش دادند که ایران روز شنبه یک ماهواره تحقیقاتی را با موشک ساخته‌شده توسط سپاه پاسداران به مدار فرستاده است.
واشنگتن پست نوشت: ایران گفت که یک ماهواره را به فضا پرتاب کرده است. این کشور ماهواره تحقیقاتی چمران-۱ خود را روز شنبه به مدار زمین فرستاده است. ایران این پرتاب را که دومین پرتاب از این نوع در سال جاری بود و یک ماهواره را با موشک در مدار قرار داد، موفقیت‌آمیز توصیف کرد.
روزنامه استرالیایی کانبرا تایمز نوشت: ایران یک ماهواره دیگر را به مدار زمین فرستاد. رسانه‌های دولتی ایران گزارش دادند این کشور ماهواره تحقیقاتی چمران-۱ خود را به مدار فرستاده است که دومین پرتاب موفق ماهواره‌ای آن در سال ۲۰۲۴ به شمار می‌رود.
ایندیا تودی نوشت: ارسال ماهواره ایران به فضا، اولین بار در دوره ریاست جمهوری مسعود پزشکیان. ایران روز شنبه یک ماهواره تحقیقاتی را با موشک ساخته‌شده توسط سپاه پاسداران به مدار زمین فرستاد.
روزنامه هندو نوشت: ایران گفت که یک ماهواره تحقیقاتی را با موشک ساخته‌شده توسط سپاه پاسداران به مدار زمین فرستاده است.
